Powstanie Styczniowe 1863-1864 to zbrojne wystąpienie przeciwko Rosji, najwieksze polskie powstanie narodowe. Za jego początek przyjmuje sie date 22 stycznia 1863 roku.

Przyczyna Powstania Styczniowego był nasilajacy się rosyjski ucisk narodowy na Polaków. Sam wybuch został poprzedzony wieloma manifestacjami patriotycznymi na terenie Warszawy, które były krwawo tłumione przez Imperium Rosyjskie i jego wojsko. W tym czasie uformowały sie dwa przeciwstawne obozy: czerwonych dazacych do wybuchu powstania oraz białych przeciwników jakichkolwiek zrywów zbrojnych.
Powstanie Styczniowe zostało przyśpieszone przez pobór do wojska rosyjskiego ludności polskiej tzw. branka. Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił manifest powstańczy, w którym wzywał do walki z zaborcami, jednocześnie gwarantujac pewne dobra, m. in. zniesienie różnic stanowych.

Powstanie Styczniowe objeło swym zasiegiem Królestwo Polskie, a takze Litwe, Białoruś oraz część Ukrainy. Istotna role w powstanie, jesli chodzi o działania zbrojne odegrał Romuald Traugutt, który zyskał wielką sławe jako dyktator powstania. Dowodził on jednym z oddziałów, a wszystkie swoje działania poświecił ratowaniu tego zrywu, do końca walczył o niepodległość.

Niestety, Powstanie Styczniowe 1863-1864 nie mogło liczyć na powodzenie ani osiągniecie jakiś wiekszych sukcesów. W noc wybuchu Imperium Rosyjskie dysponowało aż 100 tysieczną armią wobec zaledwie 6 tys. powstanców. Co prawda wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigracje , a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec sił wroga byli praktycznie bezśilni. Ostatecznie Rosja zyskała dwukrotna przewaga liczebna nad powstancami.

Powstanie Styczniowe, które zakończyło się wiosną 1864 roku okazało się wielką kleską dla narodu polskiego. Odzyskanie niepodległosci stało się czymś niemożliwym i nawet nie myślano wtedy o kolejnych zrywach. Szacuje się, ze ok. 20 tys. żołnierzy ze strony polskiej poległo.




 Dowódcy Powstania Styczniowego to :
Ludwik Mierosławski


Marian Langiewicz


Romuald Traugutt



 



Bitwy powstania styczniowego w Królestwie Kongresowym 1863-1864:
bitwa pod Ciołkowem, Szydłowcem -22 stycznia 1863
bitwa pod Lubartowem -23 stycznia 1863
bitwa pod Wegrowem  -3 lutego 1863
bitwa pod Rawa  -4 lutego 1863
bitwa pod Siemiatyczami 6-7 lutego 1863
bitwa pod Słupczą 8 lutego 1863
bitwa pod Miechowem 17 lutego 1863
bitwa pod Krzywosądzem 19 lutego 1863
bitwa pod Dobrą -24 lutego 1863
bitwa pod Małogoszczem-24 lutego 1863
bitwa pod Staszowem -17 lutego 1863
bitwa pod Nowa Wsia -21 lutego 1863
bitwa pod Mrzygłodem -1 marca 1863
bitwa pod Nagoszewem - 2-3 marca 1863
bitwa pod Pieskowa Skała-4 marca 1863
bitwa pod Skałka -5 marca 1863
bitwa pod Chrobrzem -17 marca 1863
bitwa pod Grochowiskami -18 marca 1863
bitwa pod Hutą Krzeszowską- 21 marca 1863
bitwa pod Igołomią- 21 marca 1863
bitwa pod Krasnobrodem- 24 marca 1863
bitwa pod Praszką -11 kwietnia 1863
bitwa pod Budą Zaborowską-14 kwietnia 1863
bitwa pod Brodami -16 kwietnia1863
bitwa pod Brodami -18 kwietnia1863
Bitwa pod Ginietynami -21 kwietnia 1863
bitwa pod Wąsoszem -23 kwietnia 1863
bitwa pod Nową Wsią-26 kwietnia 1863
bitwa pod Pyzdrami -29 kwietnia 1863
bitwa pod Stokiem -4/5 maja 1863
bitwa pod Kobylanką-1-6 maja 1863
bitwa pod Krzykawką -5 maja 1863
bitwa pod Birżami -7 maja-9 maja 1863
I bitwa pod Ignacewem -8 maja 1863
bitwa pod Hutą Krzeszowską-11 maja 1863
bitwa pod Salichą- 26 maja 1863
I bitwa pod Chruśliną-30 maja 1863
II bitwa pod Ignacewem -9 czerwca 1863
bitwa pod Kleczewem-10 czerwca 1863
bitwa pod Lututowem 15 czerwca 1863
bitwa pod Górami -18 czerwca 1863
bitwa pod Komorowem -20 czerwca 1863
bitwa pod Ćwierzami -9 lipca1863
bitwa pod Ossą -10 lipca 1863
bitwa pod Siemiatyczami -11 lipca 1863
II bitwa pod Chrużliną - 4 sierpnia 1863
bitwa pod Depułtyczami - 5 sierpnia1863
bitwa pod Żyrzynem - 8 sierpnia 1863
bitwa pod Złoczewem - 20 sierpnia 1863
bitwa pod Fajsławicami - 24 sierpnia 1863
bitwa pod Panasówką 3 września 1863
bitwa pod Batorzem - 6 września 1863
bitwa pod Mełchowem - 30 września 1863
bitwa pod Ostrowami (Mazówki) - 3 października 1863
bitwa pod Oksą  pod dow. Zygmunta Chmielewskiego 20 października 1863
bitwa pod Rybnicą - 28 października 1863
bitwa pod Rossoszem - 16 listopada 1863 pod dow. Krysińskiego
bitwa pod Opatowem - 24 listopada 1863 i 21 lutego 1864
bitwa pod Brodami - piechoty Józefa Bosaka pod dow. mjr Bogdana - 2 grudnia 1863
bitwa pod Sprową - piechoty Bosaka i Z. Chmielewskiego - 4 grudnia 1863
bitwa pod Mierzwinem - Karola Kality  5 grudnia 1863
bitwa pod Hutą Szczecićską - Kality 9 grudnia 1863
bitwa pod Janikiem - 16 grudnia 1863
bitwa pod Iłżą - 17 stycznia 1864
Bitwa pod Tarnogórą (1864) - 22 kwietnia 1864
Bitwa pod Zamościem (1864) - 1 maja 1864
Bitwa pod Lublinem (1864) - 4 maja 1864
Epilogiem tego zrywu narodowego był wybuch powstania zabajkalskiego w czerwcu 1866, zorganizowanego przez polskich zesłanców.


Dowódcy Powstańczy na kieleczczyźnie :

Zygmunt Chmieleński


Józef Hauke Bosak


Dionizy Czachowski


Marian Langewicz